Trullo – malowniczy pejzaż Salento
Jak podaje wikipedia, Trullo to niewielki, zwykle jednopoziomowy budynek mieszkalny, zbudowany z kamienia wapiennego bez zaprawy najczęściej na planie w kształcie kwadratu lub koła, kryty stożkowatym dachem układanym również z kamieni zwieńczony krzyżem lub innym symbolem często z bielonymi ścianami, występujący na południu Włoch. Ale trullo to coś więcej, to część historii i nieodzowny symbol pejzażu Apulii… I chociaż wiejskie trulli można znaleźć w całym regionie, to ich największe skupisko i najlepiej zachowane przykłady tej formy architektonicznej znajdują się w miejscowości Alberobello, gdzie możemy podziwiać ponad 1500 budowli wpisanych na listę UNIESCO.
Trulli z Valle d’Iitria to te które są wizytówką regionu. Ale mało kto wie, że na terenie Półwyspu Salentyńskiego także znajdują się te wyjątkowe budowle ale o nieco innej charakterystyce i o tym chcę Wam opowiedzieć.
W dialekcie Salento konstrukcje te znane są jako furnieddhu, chipuru, pajaru, pagghiara, pajara lub truddhu i zawsze służyły jako tymczasowe i sezonowe schronienie. W Salento Trulli mają kształt ściętego stożka i pochodzą z okresu po roku 1000. Są wykonane na planie koła, jednokomorowe, a podstawa jest wzmocniona specjalnym pierścieniem, zbudowanym tak, aby wytrzymać większe obciążenie konstrukcji. Charakterystyczną cechą trullo z Salento jest zewnętrzna klatka schodowa, która zawsze opierała się o budynek, nie ze względów estetycznych czy stylistycznych, ale ze względów praktycznych – istotna była możliwość szybkiego i łatwego wejścia na budynek dla w celu naprawy dachu, który był znacznie bardziej kruchy niż reszta budynku.
Wchodząc do któregokolwiek z licznych pajare charakteryzujących okolicę Salento i patrząc w górę, można zobaczyć zwornik, na którym często jest wyryty krzyż. Symbol ten jest nadrukowany na dolnej powierzchni zwornika w taki sposób, aby osoby wchodzące do budowli skłoniły się do spojrzenia w górę, w stronę nieba, czyli w stronę duchowego wszechświata, do którego rolnicy kierują swoje prośby i powierzają ich nadzieje. Rytowany krzyż, choć rzadziej, spotykamy także na opasce drzwi wejściowych, tym razem mający prawdopodobnie wartość apotropaiczną.
Rolnicy często podczas wznoszenia pajary wkładali we wnękę ściany figurkę, której funkcją było przebłaganie dobrych zbiorów i gwarancja ochrony przed złymi duchami. Najstarsze pajare (trullo) były raczej niewielkie, a pokrycia dachowe wykonywano z pni i innych materiałów roślinnych, a prosta technika budowy sprawiła, że ich kształty i cechy były przekazywane z tradycją aż do czasów współczesnych. I faktycznie, dzisiaj nadal możemy je podziwiać, rozrzucone tu i ówdzie, wpisujące się w pejzaż Salento. Do dziś Trullo jest jedno z najwspanialszych świadectw potwierdzających prosty i chłopski charakter tego wspaniałego obszaru Włoch. Pobyt w Salento da Wam możliwość podziwiania pajare, starożytnych budynków typowych dla regionu, symbolu wysiłku, poświęcenia i tradycji, zanurzonych w unikalnych sceneriach Salento, wśród jego wspaniałych kolorów i niepowtarzalnych zapachów.
Sam nocleg w trullo, w pagghiaro (pajaru) w Salento pozwoli Wam przeżyć doświadczenie naprawdę pełne historii i kultury tego obszaru. Co więcej, dziś tego typu domy mogą poszczycić się najlepszą lokalną tradycją konserwatywnej renowacji, która łączy w sobie nowoczesne wygody ze starożytnymi potrzebami w zakresie konstrukcji i wyposażenia. Sama kilka razy miałam okazje nocować w trullo, poczuć klimat i energię dawnych czasów i zachwycać się prostotą tej budowli, dlatego z całego serca zapraszam Was do zanurzenia się w magię i przeżycia niezapomnianych chwil w Apulii, w Salento.
