Słodka wizytówka Salento, czyli magia Pasticciotto
Zapewniam, że nigdy nie zapomnicie pierwszego ugryzienia pasticciotto. Jest jedyne i niepowtarzalne! Jeśli jeszcze nie wiecie, czym jest pasticciotto, postaramy się Wam o tym opowiedzieć, obiecując (choć to trudne), że nie poleci wam ślinka!
Każdy, kto usłyszy słowo Pasticciotto, jest natychmiast odsyłany do Salento. I właśnie tutaj 271 lat temu w Galatina, narodził się ten mały przysmak. Dziś można się nim delektować niemal wszędzie, od północy po południe półwyspu, ale w połowie XVIII wieku stanowiło wielką innowację w tradycyjnej kuchni apulijskiej. Wydaje się, że przepis na pasticciotto wymyślił Andrea Ascalone, cukiernik z Salento, tym samym stał się niczego niepodejrzewającą wizytówką deseru, który na stałe wpisał się na listę typowych przysmaków regionu.
Mówi się, że Askalon miał wówczas kłopoty finansowe i w poszukiwaniu większego szczęścia spędzał dni na eksperymentowaniu z nowymi przepisami. Któregoś pięknego dnia postanowił wymieszać resztki ciasta ze śmietaną, próbując upiec drugie, zdecydowanie mniejsze. Wynik jednak nie wprawił go w szaleństwo, wszak był to zdecydowanie zaimprowizowany deser, bałagan. Dlatego Ascalone natychmiast podał pierwsze w tej historii pasticciotto, gdy było jeszcze gorące, przechodniowi, który jednak nigdy nie przestał prawić komplementów.
Osobą, która zrekonstruowała historię pasticciotto, był Zeffirino Rizzelli, były burmistrz Galatina, zmarły w 2007 roku dziennikarz i znawca historii ojczyzny. Nie tak dawno Rizzelli prowadził badania na dokumentach historycznych, aby zrekonstruować wydarzenia Andrei Ascalone i deser, który w ciągu dwóch stuleci podbił podniebienia każdej szerokości geograficznej. Z zebranych informacji wynika, że ówczesny anonimowy kronikarz doniósł, że Ascalone, znalazł ciasto i odrobinę śmietanki a następnie postanowił wykorzystać te szczątki, umieszczając je w małym miedzianym pojemniku i robiąc bardzo mały tort z kremem. Przechodniem, który był zdumiony, był Don Silvestro, proboszcz wiejski, który codziennie rano odwiedzał cukiernika. Ksiądz od razu zakochał się w tym ciastku i ku zdumieniu Ascalone zamówił kolejne dla swojej rodziny. W ten sposób Don Silvestro stał się najlepszą reklamą nowego dzieła: po mieście rozeszła się wieść, a pasticciotti zaczęły sprzedawać się jak świeże bułeczki.
Choć jego pierwotny kształt jest owalny i wypełniony kremem, nie brakuje różnorodnych wariacji. Najbardziej znanym jest neapolitańskie pasticciotto, w którym do kremowego nadzienia dodaje się czarną wiśnię. Inne bardzo popularne wariacje to ta z ricottą i pistacjami, z czekoladą, z kremem gianduia, z dżemem i wiele innych.. Pomimo iż wiele osób próbuje sobie przypisać oryginalny przepis pasticciotto i istnieje wiele jego odmian, ten jedyny ma tylko jeden sekret: smalec. Pasticciotto można nazwać tylko tym, które w cieście kruchym robi się ze smalcem, a nie z masłem. Właśnie ten mały szczegół sprawia, że ciasto kruche tego pysznego deseru jest niepowtarzalne. Kolejnym szczegółem jest gotowanie ciasta kruchego, które musi odbywać się w krótkim czasie i w wysokiej temperaturze. Najpierw należy rozgrzać piekarnik do temperatury 220 stopni, włożyć blachy z foremkami najpierw na 7/8 minut, a następnie po obróceniu blachy na kolejne 5 minut.
Małą ciekawostką, jest Dzień Pasticciotto, który ma być dniem zjednoczenia Włoch po mocnym ciosie, jaki otrzymały przedsiębiorstwa podczas pierwszej blokady. Inicjatywę zaproponowało Stowarzyszenie Cukierników Salento, aby bary i cukiernie ponownie włączyły się w życie obywateli. Przez cały dzień legendarne pasticciotto sprzedawane było po kontrolowanej cenie 60 centów. Sposób na pokazanie, jak mały deser niesie ze sobą mały skarb włoskiej tradycji.
